سندروم روده تحریک پذیر یا IBS چیست ؟

یکی از شایع ترین بیماری های روده، سندروم روده تحریک پذیر می‌باشد. سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال شایع است که روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم و نشانه ها شامل درد شکم ، نفخ ، ترشح اسید و اسهال یا یبوست یا هر دو است. IBS یک بیماری مزمن است که برای درمان آن نیاز به مدت طولانی دارید. سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک بیماری مزمن است که بر اساس علائم مختلفی از جمله درد شکمی، تغییرات در الگوی مدفوع، تورم و نفخ شکمی تشخیص داده می‌شود. IBS بیشتر افراد را در دوران بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی تا ۵۰ تا ۶۰ سالگی تحت تأثیر قرار می‌دهد و بیشتر در زنان تشخیص داده می‌شود. اما ممکن است در هر سنی و هر جنسیتی رخ دهد.

علائم و نشانه های سندروم روده تحریک پذیر یا IBS

فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به IBS علائم و نشانه های شدیدی دارند. برخی از افراد می توانند با مدیریت رژیم غذایی ، سبک زندگی و استرس علائم خود را کنترل کنند. علائم شدیدتر را می توان با دارو و مشاوره درمان کرد. IBS تغییری در بافت روده ایجاد نمی کند یا خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش نمی دهد.

علائم و نشانه های IBS متفاوت است اما معمولاً برای مدت طولانی وجود دارد. شایع ترین آنها عبارتند از:

• درد شکمی: این درد معمولاً در منطقه پایینی شکم،در بسیاری از موارد، درد با مدفوع کردن تسکین می‌یابد.
• تغییرات الگوی مدفوع: شامل اسهال، یبوست یا تغییر بین دو این حالت می‌شود. مدفوع ممکن است نرم و مایل به مایع باشد یا به صورت دیگر نرمی متوسط یا سفت باشد.
• تورم و نفخ شکمی: شکم ممکن است تورم کند و حجم آن افزایش یابد. این مسئله معمولاً پس از مصرف غذاها یا در انتهای روز بیشتر می‌شود.
• احساس دفع در روده: یکی از شایع ترین علائم سندرم روده تحریک پذیر احساس دفع می باشد همچنین ممکن است فقط احساس دفع داشته باشید و خروج مدفوع رخ ندهد.
• حساسیت روده‌ها: برخی افراد دارای روده‌های حساس‌تری هستند که به استرس، تغییرات در رژیم غذایی یا عوامل محیطی واکنش نشان می‌دهند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم ؟

در صورت تغییر مداوم در عادات روده یا سایر علائم یا نشانه های IBS به پزشک مراجعه کنید . آنها ممکن است وضعیت جدی تری مانند سرطان روده بزرگ را نشان دهند. علائم و نشانه های جدی تر عبارتند از:

• کاهش وزن
• اسهال در شب
• خونریزی از رکتوم
• نارسایی کمبود آهن
• استفراغ بدون دلیل
• مشکل در بلعیدن
• درد مداوم که با عبور گاز یا دفع که از بین نمی رود
• تغییرات ناگهانی در علائم
• وجود علائم جدید

علت ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر

علت دقیق IBS مشخص نیست. عواملی که به نظر می رسد نقش دارند عبارتند از:

• انقباضات عضلانی در روده: دیواره روده ها با لایه های عضلانی پوشیده شده است که هنگام انتقال غذا از طریق دستگاه گوارش منقبض می شوند. انقباضاتی که قویتر و طولانی تر از حد معمول هستند می توانند باعث گاز ، نفخ و اسهال شوند. انقباضات ضعیف روده می تواند باعث کند شدن عبور غذا و منجر به مدفوع سفت و خشک شود.
• سیستم عصبی: ناهنجاری های موجود در اعصاب سیستم گوارشی ممکن است باعث شود هنگام مدفوع احساس ناراحتی بیشتر از حد طبیعی داشته باشید. سیگنالهای ضعیف و هماهنگ بین مغز و روده ها می توانند باعث واکنش شدید بدن در برابر تغییراتی شوند که به طور معمول در فرآیند هضم اتفاق می افتد و منجر به درد ، اسهال یا یبوست می شود.
• عفونت شدید: سندروم روده تحریک پذیر یا IBS می تواند پس از یک حمله شدید اسهال (ورم معده و روده) ناشی از باکتری یا ویروس ایجاد شود. IBS همچنین ممکن است با مازاد باکتری در روده (رشد بیش از حد باکتری) همراه باشد.
• استرس در اوایل زندگی: افرادی که در معرض حوادث استرس زا هستند ، به خصوص در کودکی ، تمایل بیشتری به علائم IBS دارند.
• تغییر در میکروب های روده: به عنوان مثال می توان به تغییر در باکتری ها ، قارچ ها و ویروس ها اشاره کرد که به طور معمول در روده ها زندگی می کنند و نقشی اساسی در سلامتی دارند. تحقیقات نشان می دهد که میکروب های مبتلایان به IBS با افراد سالم متفاوت است.

چرا به سندروم روده تحریک پذیر یا IBS مبتلا می‌شویم ؟

بسیاری از افراد گاهاً علائم و نشانه های IBS دارند . اما اگر دچار این سندرم شوید ، به احتمال زیاد:

• IBS در افراد زیر ۵۰ سال بیشتر اتفاق می افتد.
• در ایالات متحده ، IBS بیشتر در میان زنان دیده می شود. استروژن درمانی قبل یا بعد از یائسگی نیز یک عامل خطر برای IBS است .
• ژن ها ممکن است نقش داشته باشند ، همانطور که عوامل مشترک در محیط خانواده یا ترکیبی از ژن ها و محیط ممکن است.
• اضطراب ، افسردگی یا استرس بیش از حد داشته باشید.

درمان سندروم روده تحریک پذیر

علائم و نشانه های خفیف را می توان با کنترل استرس و ایجاد تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی کنترل کرد. سعی کنید:

• از غذاهایی که علائم شما را تحریک می کنند خودداری کنید
• غذاهای سرشار از فیبر بخورید
• به مقدار زیاد مایعات بنوشید
• به طور منظم ورزش کنید
• به اندازه کافی بخوابید

رژیم غذایی :

• غذاهای پر نفخ: اگر نفخ یا گاز دارید ،از مواردی مانند نوشابه های گازدار و الکلی و غذاهای خاصی که منجر به افزایش گاز می شود خودداری کنید.
• گلوتن: تحقیقات نشان می دهد برخی از مبتلایان به IBS اگر مصرف گلوتن (گندم ، جو و چاودار) را متوقف کنند ، علائم اسهال بهبود پیدا می کنند.
• مصرف مواد غذایی پروبیوتیک: مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک مانند ماست، کره پروبیوتیک می‌تواند به تعادل باکتری‌های روده‌ای کمک کرده و علائم IBS را کاهش دهد.
• مصرف آب: مصرف مقدار کافی آب بسیار مهم است. آب کمک می‌کند تا مدفوع نرم‌تر شود و تحریک در روده‌ها کاهش یابد.
• کنترل مواد غذایی محرک: برخی از مواد غذایی مانند فرکتان‌ها (مواد قندهای موجود در برخی انواع میوه‌ها و سبزیجات) و مواد غذایی حاوی فرکتوز (مانند عسل و برخی از میوه‌ها) می‌توانند علائم IBS را تشدید کنند. کاهش مصرف این مواد می‌تواند مفید باشد.
• رژیم غذایی منظم: وعده های غذایی تان را به موقع مصرف کنید و وقفه طولانی مدت بین وعده های غذایی رخ ندهد این امر می‌تواند به تنظیم فعالیت روده‌ها کمک کند.
• شناخت مواد غذایی حساسیت‌زا: تشخیص و پرهیز از مواد غذایی که ممکن است برای شما حساسیت ایجاد کنند، می‌تواند کمک کننده باشد. این مواد غذایی می‌توانند متنوع باشند و باید با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه این مواد را شناسایی کنید.

غذاهایی که سرشار از FODMAP باشند نیز برای این بیماری مضر هستند. مانند:

• پیاز
• سیر
• شیر
• آرد
• بستنی
• قارچ
• زردآلو
• لوبیا
• گلابی

روده عصبی چیست و چه علائمی دارد؟

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال گوارشی است که با توجه به تنوع و شدت علائم در افراد مختلف، درمان و مدیریت آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، از جمله تأثیرات روانی و اجتماعی. درک بهتری از این بیماری و نحوه مدیریت آن می‌تواند به افراد کمک کند تا با شرایط خود بهتر کنار بیایند.

IBS یک اختلال پیچیده است که دقیقاً مشخص نیست چه عواملی باعث آن می‌شوند، اما تئوری‌های مختلفی در مورد علل آن وجود دارد، از جمله:

• حساسیت یا واکنش بیش از حد به غذاها یا استرس
• تغییرات در میکروبیوم روده (جامعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها در دستگاه گوارش)
• اختلال در حرکت روده و چگونگی عبور غذا از طریق روده
• نقص‌هایی در ارتباط بین مغز و دستگاه گوارش

مواد غذایی مفید برای سندرم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک بیماری مزمن است که بر اساس علائمی مانند درد شکمی، تغییرات در الگوی مدفوع، یا تورم و نفخ شکمی تشخیص داده می‌شود. تغذیه مناسب می‌تواند به کنترل علائم IBS کمک کند. در ادامه، مواد غذایی مفید برای کسانی که با این بیماری مبارزه می‌کنند، ذکر شده است:

• مواد غذایی پرفیبر: فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، و غلات کامل می‌تواند به تنظیم روده‌ها کمک کند و علائم IBS را کاهش دهد. مواد غذاییی مانند نخود، عدس، اسفناج، برگرده و سیب دارای فیبر بالایی هستند.
• مواد غذایی پروبیوتیک: مواد غذایی حاوی باکتری‌های سالم مانند ماست، کره پروبیوتیک می‌توانند تعادل باکتری‌های روده‌ای را بهبود بخشیده و علائم IBS را کاهش دهند.
• مواد غذایی آرام بخش برای روده: مواد غذایی مانند نعناع، زنجبیل، زیره سبز و چای آویشن ممکن است به کاهش التهاب و تسکین درد شکمی کمک کنند.
• مواد غذایی با کمترین میزان شیرینی: مصرف مواد غذایی با کمترین مقدار شکر، شیرینی، و مواد نشاسته‌ای می‌تواند به کاهش نفخ و تورم شکمی کمک کند. از مصرف زیاد شکلات، آبنبات و دسرهای شیرین پرهیز کنید.
• مواد غذایی آسان‌ هضم: برخی از مواد غذایی مانند مرغ، ماهی، تخم مرغ، سویا، و موز به راحتی در روده ها هضم می‌شوند و ممکن است به تسکین علائم IBS کمک کنند.
• مواد غذایی مهار کننده گازهای معده: مواد غذایی مانند هویج، شوید، بادام زمینی و ذرت دارای مواد غذایی هستند که می‌توانند کمک کنند تا مقدار تولید گازها در معده و روده‌ها کاهش یابد.

همچنین، مهم است که شما به صورت شخصی با مصرف مواد غذایی و رژیم غذایی خود آزمایش کنید و تاثیر آنها بر علائم خود را مشاهده کنید. همچنین، مشاوره با متخصص تغذیه یا پزشک می‌تواند کمک کننده‌ای برای انتخاب بهترین راهکارها باشد.

درمان قطعی سندرم روده تحریک پذیر

درمان سندرم روده تحریک پذیر به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند شرایط روحی، جسمی و عفونت در روده یا زخم شدن روده عوامل مهمی در این بیماری هستند که باید توسط پزشک بررسی شود. در زیر بیشتر به درمان سندرم روده تحریک پذیر می پردازیم:

• تغییرات در رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی پرفیبر، مواد غذایی پروبیوتیک، و مواد غذایی کمترین مقدار شیرینی می‌تواند به کنترل علائم IBS کمک کند. همچنین، ممکن است برخی از افراد به رژیم خالی از گلوتن یا لاکتوز نیز نیاز داشته باشند.
• تغییرات در سبک زندگی: تمرین منظم، کاهش استرس، و مدیریت شدت فعالیت‌های روزانه می‌توانند به بهبود علائم IBS کمک کنند. تکنیک‌های رهایی از استرس مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند نقش مثبتی داشته باشد.
• مصرف داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند ضد اسپاسماتیک‌ها، ضد اسهال‌ها، یا ضد افسردگی تجویز کند تا به کنترل علائم IBS کمک کند.
• مشاوره روان‌شناختی: برخی از افراد ممکن است به دلیل عوامل روانی مانند استرس یا اضطراب علائم IBS تجربه کنند. مشاوره روان‌شناختی می‌تواند به مدیریت این عوامل کمک کند.
• درمان‌های جایگزین: برخی افراد از روش‌های جایگزین مانند تکنیک‌های طب سوزنی، تکنیک‌های تنفسی، یا مکمل‌های گیاهی برای مدیریت علائم IBS استفاده می‌کنند. اما قبل از استفاده از هر گونه مکمل یا روش جایگزین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین، مهم است که هر فرد به صورت شخصی با مشکلات خود آشنا شود و راهکارهای مناسب برای مدیریت IBS را پیدا کند. همچنین، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند به انتخاب بهترین راهکارها کمک کند.

سندرم روده تحریک پذیر و تنگی نفس

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و تنگی نفس ممکن است دو علامت مجزا باشند که هر کدام می‌توانند به صورت جداگانه یا به صورت همزمان در برخی افراد رخ دهند. اما نکته مهم این است که این دو علامت بیشتر احتمالاً هیچ ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند و ممکن است عوامل مختلفی از جمله عوامل زندگی روزمره، شرایط پزشکی و سلامتی، واکنش به استرس و اضطراب و… باعث ظاهر همزمان این دو علامت شوند.

در مورد تنگی نفس، عوامل زیادی می‌توانند این علامت را ایجاد کنند، از جمله مشکلات قلبی، بیماری‌های تنفسی مانند آسم یا برونشیت، اضطراب، استرس، یا حتی بیماری‌های عضلاتی و عصبی. در موارد نادرتر، تنگی نفس ممکن است ناشی از مشکلات گوارشی مانند IBS باشد، اما این واقعیت کمتر معمول است. به هر حال، اگر شما دچار تنگی نفس هستید و با علائم IBS نیز مواجه هستید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند با بررسی دقیق علائم شما و انجام آزمایشات مربوطه، تشخیص دقیقی برای وضعیت شما قائل شود و راهکارهای درمانی مناسب را پیشنهاد دهد. در برخی موارد، این ممکن است شامل مشاوره با متخصصین مختلف اعم از پزشکان قلب، متخصصان تنفسی، و متخصصان گوارشی باشد.

جمع بندی

کسانی که دچار بیماری سندروم روده تحریک پذیر یا IBS هستند، معمولا به دلیل بیماری‌شان گوشه‌گیر و افسرده می‌شوند. نقش کسانی که کنار بیمار هستند این است که به هیچ عنوان خسته و عصبانی نشوند و همیشه همراه و کنار بیمار باشند. در این بین ممکن است کسی که به این بیماری مبتلا است نیاز فوری به دفع داشته باشد و استرس در این زمان اصلا برای این بیماری خوب نیست. امیدواریم همیشه سلامت و تندرست باشید!

تن درست باشید و پایدار. 🧡

مریم حقی پناه

من مریم سردبیر مجله ورزشی تن‌زیب هستم و حدودا ۴ سال تجربه نوشتن محتوا و سئو دارم.