رژیم بدون گلوتن چیست؟

رژیم غذایی بدون گلوتن شامل حذف غذاهای حاوی پروتئین گلوتن از جمله گندم، چاودار و جو است. اکثر مطالعات در مورد رژیم های غذایی بدون این ماده بر روی افراد مبتلا به بیماری سلیاک انجام شده است، اما شرایط دیگری به نام حساسیت به گلوتن وجود دارد که همچنین باعث مشکلات گلوتن می شود.اگر نسبت به گلوتن عدم تحمل دارید، باید کاملاً از آن اجتناب کنید. در غیر این صورت، ناراحتی شدید و اثرات نامطلوب سلامتی را تجربه خواهید کرد.در اینجا یک راهنمای کامل برای رژیم غذایی بدون این ماده، شامل یک مجموعه خوشمزه است. اما ابتدا بیایید با اصول اولیه شروع کنیم.

گلوتن چیست؟

گلوتن خانواده ای از پروتئین ها است که در گندم، جو، چاودار و غلات یافت می شود.نام آن از کلمه لاتین “چسب” گرفته شده است، زیرا هنگامی که آرد با آب مخلوط می شود، قوام چسبناکی می دهد.این خاصیت چسب مانند به گلوتن کمک می کند تا شبکه ای چسبناک ایجاد کند که به نان توانایی بالا آمدن هنگام پخت را می دهد. همچنین به نان بافت جویدنی و رضایت بخشی می دهد.متأسفانه بسیاری از افراد پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن احساس ناراحتی می کنند. شدیدترین واکنش بیماری سلیاک نامیده می شود.بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی است که در آن بدن به اشتباه به خود آسیب می رساند. بیماری سلیاک تا ۱ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند به روده ها آسیب برساند.اگر خوردن گلوتن باعث ناراحتی شما می شود، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.اینها رایج ترین راه ها برای آزمایش بیماری سلیاک هستند:

• آزمایش خون: آزمایش خون به دنبال آنتی بادی هایی است که به اشتباه با پروتئین گلوتن تعامل دارند. رایج ترین آزمایش تست tTG-IgA است.
• بیوپسی از روده کوچک شما:افرادی که آزمایش خون آنها مثبت است احتمالاً نیاز به بیوپسی دارند. این فرآیندی است که در آن یک نمونه بافت کوچک از روده شما گرفته می شود و از نظر آسیب بررسی می شود.

افرادی که بیماری سلیاک ندارند اما احساس می‌کنند ممکن است به گلوتن حساس باشند می‌توانند برای چند هفته رژیم غذایی سخت‌گیرانه بدون این ماده را امتحان کنند تا ببینند آیا علائم آنها بهبود می‌یابد. حتما از پزشک یا متخصص تغذیه کمک بگیرید.پس از چند هفته، می توانید دوباره غذاهای حاوی گلوتن را به رژیم غذایی خود وارد کنید و علائم را آزمایش کنید. اگر رژیم غذایی بدون این ماده به علائم شما کمک نمی کند، احتمالاً چیز دیگری باعث مشکلات گوارشی شما شده است.گلوتن خانواده ای از پروتئین ها است که در غلات خاصی یافت می شود. خوردن آن در افراد مبتلا به سلیاک و حساسیت به گلوتن اثرات مضری دارد.

چرا گلوتن برای برخی افراد مضر است؟

اکثر مردم می توانند گلوتن را بدون تجربه عوارض جانبی بخورندبا این حال، افراد مبتلا به عدم تحمل گلوتن یا بیماری سلیاک نمی توانند آن را تحمل کنند.افراد مبتلا به سایر اختلالات مانند آلرژی به گندم و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک نیز اغلب از مصرف گلوتن اجتناب می کنند.جدای از آلرژی، دو دلیل اصلی وجود دارد که چرا کسی می‌خواهد از گلوتن اجتناب کند.

بیماری سلیاک
بیماری سلیاک بیش از ۱٪ از مردم را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد.این یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن گلوتن را به عنوان یک تهدید خارجی اشتباه می گیرد. برای از بین بردن این “تهدید”، بدن بیش از حد واکنش نشان می دهد و به پروتئین های گلوتن حمله می کند.متأسفانه این حمله به نواحی اطراف مانند دیواره روده نیز آسیب می رساند. این می تواند منجر به کمبود مواد مغذی، مشکلات گوارشی شدید و کم خونی شود و همچنین خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های مضر را افزایش دهد.افراد مبتلا به بیماری سلیاک اغلب دچار درد شدید معده، اسهال، یبوست، بثورات پوستی، ناراحتی معده، نفخ، کاهش وزن، کم خونی، خستگی و افسردگی می شوند.جالب است که برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک علائم گوارشی را تجربه نمی کنند. در عوض، ممکن است علائم دیگری مانند خستگی، افسردگی و کم خونی را تجربه کنند.
با این حال، این علائم در بسیاری از شرایط پزشکی دیگر نیز رایج است و تشخیص بیماری سلیاک را دشوار می کند.

حساسیت به گلوتن غیر سلیاک

اعتقاد بر این است که حساسیت به گلوتن غیر سلیاک بر ۰٫۵ تا ۱۳ درصد افراد تأثیر می گذارد.افرادی که به عنوان دارای حساسیت گلوتن غیر سلیاک طبقه بندی می شوند، تست بیماری سلیاک یا آلرژی به گندم مثبت نمی شوند. با این حال، آنها هنوز پس از خوردن گلوتن احساس ناراحتی می کنند.علائم حساسیت غیر سلیاک به گلوتن مشابه علائم بیماری سلیاک است و شامل درد معده، نفخ، تغییر در حرکات روده، خستگی و اگزما یا بثورات پوستی است.با این حال، حساسیت به گلوتن غیر سلیاک بسیار بحث برانگیز است. برخی از کارشناسان معتقدند این حساسیت وجود دارد، در حالی که برخی دیگر معتقدند همه آن در فکر مردم است.اکثر افراد می توانند گلوتن را تحمل کنند، اما در افراد مبتلا به بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک مشکلاتی ایجاد می کند.

غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید

اجتناب کامل از گلوتن می تواند چالش برانگیز باشد.این به این دلیل است که در بسیاری از مواد معمولی که به غذاها اضافه می شود، یافت می شوداینها منابع اصلی گلوتن در رژیم غذایی هستند:

• غذاهای مبتنی بر گندم مانند سبوس گندم، آرد گندم، اسپلت، دوروم، کاموت و بلغور
• جو
• چاودار
• مالت

در زیر برخی از مواد غذایی که ممکن است مواد حاوی گلوتن به آنها اضافه شده باشد آورده شده است:

• نان: نان تمام گندم.
• پاستا: تمام ماکارونی بر پایه گندم.
• غلات: مگر اینکه برچسب فاقد گلوتن باشد.
• محصولات پخته شده: کیک، کلوچه، کلوچه، پیتزا، خرده نان و شیرینی.
• هله هوله:آب نبات، موسلی، کراکر، غذاهای آماده از پیش بسته بندی شده، آجیل بو داده، چیپس طعم دار و ذرت بو داده، چوب شور.
• سس ها سس سویا، سس تریاکی، سس هویزین، ماریناد، سس سالاد.

ساده ترین راه برای جلوگیری از گلوتن، خوردن غذاهای فرآوری نشده و تک ماده ای است. در غیر این صورت، باید برچسب مواد غذایی اکثر غذاهایی که خریداری می کنید را بخوانید.جو به طور طبیعی فاقد این ماده است . با این حال، آنها اغلب به گلوتن آلوده می شوند، زیرا ممکن است در همان کارخانه ای که غذاهای مبتنی بر گندم تولید می شوند، فرآوری شوند. اجتناب کامل از گلوتن می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا در بسیاری از غذاهای رایج یافت می شود. بهترین راه برای اجتناب کامل از آن، خوردن غذاهای کامل و تک ماده ای است.

غذاهایی که باید بخورید

گزینه های بدون این ماده زیادی وجود دارد که به شما امکان می دهد از غذاهای سالم و خوشمزه لذت ببرید.غذاهای زیر به طور طبیعی بدون این ماده هستند:

• گوشت و ماهی: همه گوشت ها و ماهی ها به جز گوشت های کوبیده یا روکش دار.
• تخم مرغ: همه انواع تخم مرغ به طور طبیعی فاقد این ماده هستند.
• لبنیات:محصولات لبنی ساده، مانند شیر ساده، ماست ساده و پنیر. با این حال، محصولات لبنی طعم‌دار ممکن است دارای مواد حاوی گلوتن باشند، بنابراین باید برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید.
• میوه ها و سبزیجات: همه میوه ها و سبزیجات به طور طبیعی فاقد گلوتن هستند.
• دانه ها: کینوا، برنج، گندم سیاه، تاپیوکا، سورگوم، ذرت، ارزن، آمارانت، پیکان، تف و جو دوسر (در صورت برچسب بدون گلوتن)
• نشاسته و آرد: سیب زمینی، آرد سیب زمینی، ذرت، آرد ذرت، آرد نخودچی، آرد سویا، آرد بادام، آرد نارگیل.
• آجیل و دانه ها. تمام مغزها و دانه ها.
• اسپرد و روغن. تمام روغن های گیاهی و کره.
• گیاهان و ادویه جات ترشی جات. همه گیاهان و ادویه ها.
• نوشیدنی ها اکثر نوشیدنی ها، (مگر اینکه برچسب بدون گلوتن داشته باشند).

اگر هرگز مطمئن نیستید که یک ماده غذایی حاوی گلوتن است، بهتر است برچسب مواد غذایی را بخوانید.

فواید رژیم غذایی بدون گلوتن برای سلامتی

رژیم غذایی فاقد گلوتن فواید زیادی دارد، به خصوص برای افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند.در اینجا مزایای اصلی رژیم غذایی بدون این ماده آورده شده است:

ممکن است علائم گوارشی را تسکین دهد: اکثر مردم برای درمان مشکلات گوارشی رژیم غذایی بدون گلوتن را امتحان می کنند.اینها عبارتند از نفخ، اسهال یا یبوست، گاز، خستگی و بسیاری از علائم دیگر،پیروی از یک رژیم غذایی بدون این ماده می تواند به کاهش علائم گوارشی در افراد مبتلا به بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک کمک کند.

می تواند التهاب مزمن را در مبتلایان به بیماری سلیاک کاهش دهد : التهاب یک فرآیند طبیعی است که به بدن در درمان و التیام عفونت کمک می کند.گاهی اوقات التهاب می تواند از کنترل خارج شود و هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. این به عنوان التهاب مزمن شناخته می شود و ممکن است منجر به مشکلات سلامتی مختلفی شود.رژیم غذایی بدون این ماده، می تواند به کاهش التهاب مزمن در مبتلایان به بیماری سلیاک کمک کند.افراد با حساسیت غیر سلیاک به گلوتن نیز ممکن است سطوح پایینی از التهاب داشته باشند. با این حال، کاملاً مشخص نیست که آیا رژیم غذایی بدون این ماده می‌تواند التهاب را در این افراد کاهش دهد یا خیر.

ممکن است انرژی را افزایش دهد : افراد مبتلا به بیماری سلیاک اغلب احساس خستگی ، تنبلی یا “مه مغزی” می کنند.این علائم ممکن است ناشی از کمبود مواد مغذی به دلیل آسیب به روده باشد. به عنوان مثال، کمبود آهن می تواند منجر به کم خونی شود که در بیماری سلیاک شایع است.اگر به بیماری سلیاک مبتلا هستید، تغییر رژیم غذایی بدون این ماده ممکن است به افزایش سطح انرژی شما کمک کند و از احساس خستگی و تنبلی جلوگیری کند.

می تواند به شما در کاهش وزن کمک کند :با شروع رژیم غذایی بدون این ماده، کاهش وزن غیرعادی نیست .این به این دلیل است که بسیاری از غذاهای ناسالم را که کالری ناخواسته ای را به رژیم غذایی اضافه می کنند، حذف می کند. این غذاها اغلب با میوه، سبزیجات و پروتئین های بدون چربی جایگزین می شوند.با این حال، مهم است که از غذاهای فرآوری شده “بدون گلوتن” مانند کیک، شیرینی و تنقلات اجتناب کنید، زیرا آنها می توانند به سرعت کالری زیادی به رژیم غذایی شما اضافه کنند. روی خوردن مقدار زیادی غذاهای کامل و فرآوری نشده مانند میوه ها، سبزیجات و پروتئین های بدون چربی تمرکز کنید.یک رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند فواید بسیاری برای سلامتی به خصوص برای مبتلایان به بیماری سلیاک داشته باشد. ممکن است به کاهش علائم گوارشی، کاهش التهاب مزمن، افزایش انرژی و کاهش وزن کمک کند.

جمع بندی

اکثر مردم می توانند گلوتن را بدون هیچ گونه تأثیر منفی بخورند. با این حال، مبتلایان به بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن باید از آن اجتناب کنند، زیرا می تواند اثرات مضری داشته باشد. در حالی که رژیم غذایی بدون این ماده محدود کننده است، گزینه های سالم و خوشمزه زیادی وجود دارد.یک رژیم غذایی بدون این ماده ممکن است فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد. می تواند علائم گوارشی را کاهش دهد، التهاب را کاهش دهد، سطح انرژی را افزایش دهد و حتی به کاهش وزن کمک کند.اگر بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن ندارید، نیازی به پیروی از رژیم غذایی بدون این ماده را نخواهید داشت. در حالی که فواید زیادی برای سلامتی دارد، برخی از غذاهای سالم را که برای سلامتی مطلوب بسیار مفید هستند، نیز محدود می کند.امیدواریم از این مقاله برای شما مفید باشد و از آن لذت برده باشید.